Det er tidleg november og utanfor huset til Heidi Randa i Alta skjer rare ting.
– Det var nysnø og kastevindar. Då eg sto der byrja ein snøball å rulla med vinden. Kva for vinder kan få til noko slikt, spør Heidi.
Tung kramsnø
For å kunne trilla snøballar (eller sylindrar) i det heile, må snøen vere kram, altså våt og tung. Heidi opplyser at det var 1,6 plussgrader den kvelden snøsylindrane hennar vart danna. Dette stemmer på ein prikk med vår næraste målestasjon, som er Alta lufthavn.
Heidi fortel vidare at det var nysnø, på grensa til sludd. Dette høyrest ut som perfekte forhold for å trilla snøballar: Kaldt nok til at det vert snø, men mildt nok til at snøen vert nokså våt.
Treng mykje muskelkraft
For å trille snøballar av tung snø, må det kraft til, og etter kvart som ballen vert større, treng ein meir kraft.
Alle som har laga ein snømann veit kor mykje muskelkraft som må til mot slutten! Den største snøballen Heidi observerte var om lag ein halv meter i diameter.
Dersom naturen skal greie dette sjølv, må ein ha anten ein utforbakke, eller så må det vere relativt kraftig vind. Snøballane til Heidi vert danna på flat mark utanfor huset hennar.
Vinden har ifølge Heidi kome frå vest og nordvest, og det har vore ein del kastevindar. På Alta lufthavn var middelvinden denne dagen 5,6 meter per sekund, altså svak vind.
Naturen har leika seg
Meir detaljerte observasjonar viser at vinden har auka brått utpå kvelden, til liten kuling (12 m/s). Det vert enno kraftigare vind i høgda; sterk kuling med vindkast på 24 m/s. Slike tilhøve gjev ofte kastevindar i låglandet.
På flyplassen har vinden kome frå nord og nordaust, men lokale effektar kan nok ha dreidd han over på nordvest i Kviby.
Heidi opplyser at nokre av snøballane såg ut til å ha trilla i ulike retningar. Det tyder på at vinden i realiteta har variert retning.
Med skikkeleg kram snø, og sterk nok vind til å flytta på han, låg forholda til rette for at naturen kunne leika seg litt denne kvelden.
- Les også: Her flytter vinden på steinar!
