Derfor er himmelen blå

Det er yr-bruker Ada som har sendt spørsmålet til yr-meteorologane. Denne veka er det Merete Øiestad som svarar.

Har du verspørsmål? Send e-post til meteorologen!

Lyset spreie seg

På dagtid når det er lite eller ingen skyer kan vi tydeleg sjå ein blå himmel. Det er fordi det blå lyset i solstrålinga blir spreidd, altså skifter retning, oftere enn det raude lyset.

Blåleg lys blir spreidd, og skiftar retning omtrent ni gongar oftare enn det raude lyset.
Sollyset som kjem inn lengst ute i atmosfæren, er kvitt.

Når sola skin på regndråpar og vi får ein regnboge, kan du sjå at det kvite lyset er sett saman av mange fargar. Raud, oransje, gul, grøn, blå, indigo og fiolett.

Fører raud kveldshimmel til vind?

Auga ser kortbølgja lys

Vi kan se på lyset som bølgjer. Raudt er det mest langbølgja av synleg lys, medan fiolett er det mest kortbølgja synlege lyset.

På grunn av at gassmolekyla i atmosfæren er mykje mindre enn bølgjelengdene til synleg lys, blir det kortbølgja lyset spreidd meir enn det langbølgja.

Det betyr at det blå og fiolette lyset som har stor spreiing, er det vi ser når himmelen er skyfri. Grunnen til at himmelen då ikkje er fiolett er at auget vårt oppfattar det blå lyset mykje lettare enn det fiolette.

Les også: Blåtimen – derfor blir himmelen blå

Raud soloppgang og solnedgang

Større partiklar som støv og skydråpar, spreier sollyset stort sett uavhengig av fargen. Difor vil for eksempel skydottar sjå kvite ut.

Ved soloppgang og solnedgang kjem solstrålane meir skrått gjennom atmosfæren slik at dei får ein lenger veg å gå.

Eit tjukkare lag med luft betyr meir spreiing. Dermed blir det blålege lyset spreidd så mykje at det berre er det gule og raude lyset som når fram auga våre.

Det blå og fiolette lyset blir spreidd vekk frå strålane av sollys. Slik får vi ein raud soloppgang og solnedgang.