På toppen av fastlandet kjem ikkje sola over horisonten i dag. Mørketida er i gang, og sola kjem ikkje tilbake før 22. januar.
Eller kanskje vi heller skal kalle det fargetida?
I tida framover dreg mørket seg lenger og lenger ned over Nord-Noreg, heilt ned mot polarsirkelen.
– Nei, det blir ikkje bekmørkt!
For søringar som ikkje har opplevd vinteren i nord kan det kanskje høyrest litt stusselig ut å ha fleire månadar utan sol.
Statsmeteorolog Mathilda Hallerstig ved vêrvarslinga i Tromsø har førstehandskunnskap om temaet. Ho konstaterer at det ikkje berre er bekmørkt og svart i mørketida.
– Akkurat som om natta om sommaren når sola er nede i Sør-Norge, så er det likevel ikkje mørkt. Vi har framleis dagslys, og i den mørkaste tida i desember har vi meir skumring, fortel Hallerstig som er stasjonert i Tromsø.
– Det er eit heilt spesielt blålys når ein går ut i skumringstida. Det er nokre blånyansar som er heilt fantastiske.
Men lenger nord er mørketida mørkare.
– På Svalbard er det jo faktisk mørkt døgnet rundt. Men sjølv der, når du går opp på ein fjelltopp og ser sørover, så går himmelen frå svart til blå, og mot horisonten blir det eit raudskjær. Det er veldig vakkert.
Forskarar frå Universitetet i Tromsø fekk oppleve fargane som kan vise seg i mørketida på Svalbard i januar.
Foto: Geir Johnsen (NTNU og UNIS)Jorda er på skråplanet
Forklaringa på at vi har mørketid i nord, er den same som forklarer midnattssola. Jorda heller i forhold til bana den beveger seg rundt sola i. Difor heller områda kring nordpolen vekk frå sola i mørketida, medan Sydpolen vender mot sola og får lys heile døgnet.
Definisjonen på mørketid er at heile sola er under horisonten.
- Har du fine mørketidsbilde på lager? Del gjerne med oss ved å tagge bilda dine #yrno på Instagram!
Men Noreg er ikkje flatt, og difor startar mørketida tidlegare enn tabellens tilseier nokre plassar. Til dømes i Tromsø, som ligg i skuggen av fjell frå vest.
På grunn av stillinga til jorda skal mørketida eigentleg komme ned til polarsirkelen. Men sidan vi har ein atmosfære, går ikkje lyset rett fram. Solstrålane blir brotne i atmosfæren, og difor kan vi sjå sola sjølv om den eigentleg er under horisonten!
