«På kysten sør eller sørvest opptil liten kuling. Regnbyer. Utrygt for tore.»
Det seier tekstvarselet om dagens vêr austanfjells og fjellet i Sør-Noreg, og det same las vi også i går.
At det ustabile sommarvêret gir bulder og brak, fekk i alle fall denne Yr-brukaren oppleve.
«Når du filmar at det slår ned i huset ditt. (beklagar utbrot)», skriv ho på Instagram:
Her er det fare for torevêr i dag
– Det skal lyne og tore, gitt!
Espen Biseth Granan og kollegaene på Meteorologisk institutt i Oslo kan vente seg litt bulder og brak utanfor kontorvindauga i dag.
Meteorologen forklarar at vi er inne i ein periode med svært varmt og fuktig vêr. Allereie på morgonkvisten har temperaturen starta å ta seg opp der meteorologane sit på Blindern.
– Det er ustabilt vêr. Det er allereie 18–19 grader her, så det kan fort smelle på dette, fortel Biseth Granan.
Det er spesielt Austlandet og Telemark som ligg an til å få torevêr denne julidagen. Også Agder kan merke litt til torebyene.
Dette skjer når blitsen fyrer av
Vêret Espen Biseth Granan skildrar har alle faktorane som skal til for å lage eit skikkeleg torevêr:
- Det er ustabilt og skiftande
- Bakken må vere varm
- Fukt i lufta
Sidan jetstraumen ligg sør for oss, blir vi liggande i ustabil luft med mange små lågtrykk. Men sommarsola snik seg gjennom skyene og varmar opp bakken likevel.
Sidan det tek litt tid før bakken blir skikkeleg varm, kjem torebyene og regnbyene ofte om ettermiddagen om sommaren.
Lufta over bakken blir også varma opp, og stig til vêrs. Då blir det danna byeskyer, slike vi kallar «cumulonimbus».
CUMULONIMBUS: Eit pent eksemplar av ei torebye over Hurum tysdag. Cumulus=haugar, og nimbus=regn.
Foto: Jostein BrændshøiPluss og minus blir smell
Inne i skya er det ulikskapar i struktur og temperatur. Neders i skya er det små vassdropar, medan det er faste partiklar og iskrystallar øvst i skya. Den ulike strukturen dannar elektriske ladningar, pluss og minus.
Ofte blir den positive ladningen samla oppe i skya, og den negative nede. Dei vil prøve å jamne ut ladningsforskjelen i skya, og då oppstår lynet.
Lynet er rett og slett berre ein vanleg gnist, berre veldig mykje lenger: alt frå hundre meter til titals kilometer!
Men du? Berre 25–30 prosent av alle lyn treff faktisk bakken. Så det går an å nyte showet (frå ein trygg plass) utan å vere altfor nervøs.
– Det er lurt å halde seg vekke frå høge punkt i terrenget. Spele golf er ikkje det luraste du kan gjere, tipsar Biseth Granan.
Her slo lynet ned i Sør-Noreg tysdag. Bildet er frå lightningmaps:
Her slo lynet ned rundt 14.00 tysdag 12. juli.
Foto: www.lightningmaps.org/Vil du lære meir om lyn og tore?
- Yr.no:
- Met.no: Lyn og tore
