Slik har klimaendringane endra vêret i norske storbyar

Ferske tal Meteorologisk institutt har produsert for NRK, viser at vêret i seks store norske byar har endra seg drastisk dei siste 15 åra:

• I Tromsø er talet på dagar med minus ti eller kaldare halvert.
• Bergen har fått elleve fleire dagar årleg med over 20 varmegrader.
• I Oslo har det vore 14 færre snødagar kvar vinter.

I alle byane, altså Oslo, Kristiansand, Stavanger, Bergen, Trondheim og Tromsø har det vorte markant færre dagar med minusgrader og talet på dagar med meir enn 20 plussgrader har auka kraftig.

I alle byane bortsett frå Trondheim har talet på dagar med meir enn ti millimeter nedbør auka.

– Det er naturleg å sjå dette i samanheng med den globale oppvarminga, seier Jostein Mamen som er forskar ved seksjon for klimainformasjon ved Meteorologisk institutt.

For å kunna gje eit nyansert bilete av vêrsituasjonen i dei seks byane, har me samanlikna gjennomsnittsvêret for dei siste 30 åra (1987 – 2016) med perioden (1971 – 2000).

Me har sett på maksimumstemperaturar, minimumstemperaturar, nedbørsmengd, og dagar med snø på bakken.

Kortare vintrar, lengre somrar

Det største utslaget, når det gjeld høgare temperaturar, finn me i regnbyen Bergen. Det har årleg vorte elleve fleire dagar der kvikksølvet har bikka 20 varmegrader. Ei auke på nesten 40 prosent samanlikna med perioden 1971 til 2000.

Oslo har i snitt fått ni dagar meir med over 20 grader.

I samtlege byar når temperaturane frysepunktet sjeldnare. I Stavanger har det i snitt vorte 12 dagar færre med minusgrader.

– Det er spesielt våren og hausten som har endra seg temperaturmessig dei siste 15 åra. Dei fem varmaste vårsesongane sidan 1900 har alle vore etter 2002. Somrane har òg vorte varmare, seier Mamen.

Mindre snø

I vinterbyane Tromsø, Trondheim og Oslo har det vorte langt færre dagar med snø.

I Tromsø har det i løpet av eit gjennomsnittleg år vorte 22 færre dagar med meir enn fem centimeter snødekke på bakken. Talet på dagar med meir enn ein halvmeter snø er redusert med 28 dagar.

Dagar med meir enn ti minusgrader er halvert i ishavsbyen.

– Færre skidagar og dyrare forsikring

– For folk flest vil endringane bety færre skidagar og dyrare forsikring, seier dagleg leiar i Norsk klimastiftelse Lars-Henrik Paarup Michelsen.

Han meiner funna er i tråd med den nyaste klimaforskinga.

– Dette viser at klimaet er i endring. Forskinga peiker på redusert snødekke, tidlegare vår og lenger haust. Samt hyppigare frekvens av kraftig nedbør, seier Paarup Michelsen.

– Kan skada infrastruktur

Sjølv om mange kanskje kan setja pris på færre frostnetter og fleire dagar med sommartemperaturar, peikar også forskaren ved Meteorologisk institutt på uheldige konsekvensar av vêrendringane.

– Meir nedbør kan gje meir flaum, både i samband med kraftige byer og langvarige nedbørsepisodar. Stigande temperaturar om vinteren vil gje fleire fryse- og tine-episodar i innlandet. Dette kan føra til større skadar på infrastruktur som vegar og bruer, seier Mamen.