Himlar du med auga om folk i Oslo klagar over mykje regn? Flirer du litt hånleg om bergensarar sutrar fordi fortauet er snødekt? Eller sørlendingar som grin på nasen fordi sommaren har vore dårleg?
Nordmenn snakkar og meiner mykje om vêret. Og ofte klagar me over at vêret er dårlegare enn normalt. Men kva er eigentleg normalt vêr?
Det varierer faktisk ganske så mykje etter kor i landet du bur. Ved hjelp av ferske tal frå Meteorologisk institutt, har me prøvd å svara på seks påstandar som du kanskje kunne ha funne på å lira av deg i lunsjpausen.
Tala viser det gjennomsnittlege vêret i Oslo, Kristiansand, Stavanger, Bergen, Trondheim og Tromsø dei siste 30 åra (1987 – 2016). Altså heilt vanleg vêr.
Påstand 1:
Det er ikkje dei som bur i Kristiansand som har flest dagar utan nedbør. Faktisk er det nedbør i sørlandsbyen litt hyppigare enn annankvar dag. Det er derimot hovudstaden som har flest dagar utan nedbør.
Trondheim, Stavanger, Tromsø og sjølvsagt Bergen har alle meir enn 200 nedbørsdagar i året.
Den einaste av dei seks byane som har fleire dagar utan nedbør enn med nedbør er faktisk Oslo.
Påstand 2:
Ja. Det er mykje nedbør i Bergen. Det meste kjem som regn. Om ein ser på den mest lyseblå søyla, altså det totale talet på nedbørsdagar, er ikkje avstanden så veldig stor til Stavanger, Tromsø og Trondheim. Om ein derimot ser på dagar med meir nedbør er skilnaden større. I Tromsø, Trondheim og Oslo er det ikkje eit einaste døgn med meir enn 40 millimeter i løpet av eit normalår. I Bergen skjer dette i snitt sju dagar i løpet av året.
Det er faktisk Kristiansand som har nest flest dagar med dei største nedbørsmengdene. I sørlandsbyen er det i eit normalt år elleve døgn med over 25 millimeter nedbør, mot berre fem i Stavanger og tre i Oslo og Tromsø. Det er altså meir vanleg at det regnar mykje i Kristiansand enn i dei andre byane. Om ein ser vekk frå Bergen då, sjølvsagt.
Det regnar faktisk over 25 milliometer oftare i Bergen enn i alle dei andre byane til saman. For kvar gong det har regna så mykje i Oslo, har bergensarane opplevd det same åtte gongar.
Påstand 3:
Det er ikkje Kristiansand, men faktisk Oslo som kan skilta med flest dagar med temperaturar over 20-talet. 17 dagar i løpet av normalåret er det over 25 grader i hovudstaden. Altså det ein på fagspråket kallar «nordisk sommardag».
Om du bur i Tromsø veit du å setja pris på dei varme dagane. I løpet av normalåret får du nemleg berre ein dag der gradestokken bikkar 25 grader.
I Oslo er det mellom 5 og 6 gongar vanlegare med over 20 grader enn i Tromsø.
Påstand 4:
Her kjem det an på kor ein legg lista. Om du hutrar og frys berre gradestokken viser minusgrader, kan vinteren verta lang i Tromsø. Men det er Trondheim som i løpet av eit vanleg år har flest dagar med kaldare enn ti minusgrader.
Det er berre i Trondheim kvikksølvet søkk til under 20 minusgrader i løpet av eit gjennomsnittsår.
Om du ikkje likar minusgrader bør du flytta til Bergen. Der slepp du unna med ein dag med minimumstemperatur kaldare enn ti minusgrader.
At kvikksølvet kryp til under ti minusgrader er 19 gongar så vanleg i Trondheim samanlikna med Bergen.
Påstand 5:
Desse tala viser berre seks ulike målepunkt i eller nær seks ulike byar. Altså ingenting om landsdelane generelt. Medan Stavanger er den byen der det oftast bles liten kuling eller meir, er den andre vestlandsbyen – Bergen – eit godt stykke bak. Dei sju fjella som ligg rundt byen har nok delar av æra for det. Det er Trondheim, der målestasjonen er på Værnes, som kjem ut som nest mest forblåst.
I Kristiansand, Tromsø og Oslo bles det aldri sterk kuling i løpet av eit gjennomsnittsår.
Det er 30 gongar vanlegare med vind sterkare enn liten kuling i Stavanger enn i Oslo.
Påstand 6:
Her må me ty til litt eldre tal, sidan målestasjonane i Kristiansand og Stavanger har slutta å måla kor djup snøen er.
Med mindre du bur i Tromsø, er det slettes ikkje vanleg med snødjupner på over 50 centimeter i dei større norsk byane. Om ein ser vekk frå «Nordens Paris» er det faktisk i Kristiansand ein oftast finn slike snømengder i løpet av normalåret.
I Bergen og Stavanger anar ein rett og slett ikkje kva ein halvmeter snø i oppkøyrselen er. I normalåret er det aldri meir enn 25 centimeter snø i Stavanger, medan ein i nedbørsbyen Bergen berre opplever dette tre gongar i løpet av eit heilt vanleg år.
Sidan desse tala er litt eldre, viser dei nok litt meir snø enn det som faktisk er realiteten i dag. Dei nye tala som berre finst for utvalde byar viser: Tromsø har fått 22 færre dagar med meir enn fem centimeter snø, enn denne statistikken viser. Oslo og Trondheim har mista 14 årlege snødagar.
For kvar dag det er snø på bakken i Stavanger har tromsøværingane 15 snødagar.
