Det har gått 68 år sidan Thor Heyerdahl la ut på reisa frå Peru til Polynesia. Akkurat no seglar to nye balsaflåtar, Rahiti Tane og Tupac Yupanqui, på ein tilsvarande ekspedisjon.
Dei har ei litt anna utstyrsliste enn Heyerdahl si. For med på reisa har dei eit lass med vêrmålingsinstrument frå Meteorologisk institutt.
Kvar sjette time les besetninga av instrumenta, tolkar skyer og registrerer vêret – langt ute i Stillehavet.
– Viktigare enn «berre» eventyr
Havforskaren Cecilie Mauritzen har vore klimadirektør for Meteorologisk institutt og direktør for CICERO senter for klimaforsking.
Foto: www.kontiki2.comHavforskaren Cecilie Mauritzen er forskingssjef for ekspedisjonen. For ho var det naturleg å legge opp til eit forskingsprogram der hav og vêr har sin plass.
Vêrteikn, skyer, temperatur og lufttrykk som Mauritzen observerer igjennom dagen på balsaflåta blir lagt inn i eit dataprogram. Informasjonen blir gjort om til kodar, som blir sendt til dei meteorologiske institutta som sender oss vêrvarsel frå heile verda.
– Første gong eg gjorde detta bytta eg om på lengde- og breiddegrad. Då fekk eg beskjed om at eg antakeleg ikkje meinte å sende observasjonar frå Antarktis!
I tillegg til vêret er tilstanden i havet eit mål for forskinga. Blant anna måler dei overflatestraumar og tek vassprøvar for å måle innhald av miljøgifter og plastforureining.
Ei av dei største utfordringane på flåten har vore å gjere målingar djupt nede i havet, skriv Mauritzen på forskning.no.
«El Niño» har nemleg sørga for vêrtilhøve utanfor det normale i Stillehavet.
El Niño har gitt mykje overskya og kjølig vêr på ekspedisjonen. Men Cecilie Mauritzen fortel at dei likevel har fått mange vakre solnedgangar, og soloppgangar med Grieg på høgtalaren og kaffikoppen i handa. Ekspedisjonen ventar å vere framme på Påskeøya rundt 18. desember.
Foto: kontiki2.com«Gutungen» held sola vekke
El Niño er ein naturleg fenomen i Stillehavet som er kjenneteikna av ekstra høge temperaturar i Stillehavet.
– Temperaturen er 2–3 grader varmare i havet. I tillegg er himmelen for det meste overskya, noko som også er forventa i eit El Niño-år, fortel Mauritzen.
Det har gitt kaldt og fuktig vêr for Stillehavsseglarane, og nokre dagar har det einaste varme staden vore i soveposen, fortel forskaren.
Når sola ikkje slepp igjennom, får solcellepanela som skal skaffe straum til målingsinstrumenta problem.
Først 6. desember, ein god månad ut i ekspedisjonen, vart djupvassinstrumenta sjøsett. Sjøsettinga gjekk bra, og dei klarte å hente opp kontinuerlege målingar av trykk, temperatur, saltinnhald, oksygen- og klorofyllnivå heilt ned til 1000 meter.
Så fornøgd blir David Short (t.v) og Håkon Wium Lie når sola kikkar fram og dei har nok straum til å teste ut djupvassinstrumenta, fire veker ut i ekspedisjonen.
Foto: www.kontiki2.comMykje har endra seg sidan Thor Heyerdahl la ut på sin ekspedisjon. Hava har blitt varmare og CO₂-innhaldet høgare, og konsekvensane av dette vil ekspedisjonen vere med å kartlegge.
– Oksygennivået er på veg ned, og økosystemet i stor endring i havet. Men det ser like vakkert ut for oss som det gjorde for Heyerdahl i '47. Det er eg heilt sikker på.
Vil du lese meir om Kon Tiki 2?
