I desember 2015 målte ei snøbøye nærme nordpolen heile +2.2 grader over isdekket.
Dette er den høgaste temperaturen som nokon sinne er målt i regionen mellom desember og mars.
– Vi ser at varmeperiodane om vinteren i Arktis kjem oftare enn før og at dei varer over lengre periodar, opplyser Robert Graham, forskar for Norsk Polarinstitutt. Han er hovudforfattar av studien om havisen i Arktis, som nyleg vart publisert i tidsskriftet Geophysical Research Letters
Resultata som er publisert viser at Arktis stadig vert varmare.
Ifølgje undersøkinga er det aukande talet på varme vinterperiodar knytt til hyppige vinterstormar.
Forskinga, som er utført av Polarinstituttet og samarbeidande institusjonar, har samanlikna vintertemperaturar i lufta frå 1950 og fram til vinteren 2016/2017. Robert Graham fortel at talet på varmeperiodane om vinteren i Arktis er meir enn dobla:
– I 1980 var det i gjennomsnitt fire varmeperiodar på vinteren, medan det i 2017 er ti varmeperiodar i løpet av vinteren, fortel Graham.
Undersøkte havisen i eit halvt år
Målingane som ligg til grunn for studien er mellom anna knytt til prosjektet N-ICE2015. Då kasta det norske forskingsfartøyet RV Lance loss i Longyearbyen og vende baugen mot polisen, nord for Svalbard i januar 2015. I rundt seks månader var skipet frose fast til isflak for å forske på endringane i havisen.
POLHAVET: Forskingsskipet RV Lance var fryst fast i isen i seks månader.
Foto: Paul Dodd / Norsk PolarinstituttFleire stormar skaper fleire varmeperiodar
– I dei seinare åra ser vi at kvar varmeperiode kan assosierast med kraftige stormar i regionen. Desse stormane bles sterk, varm vind frå sør, for det meste luft frå Atlanteren, og inn i Polhavet, forklarar Graham.
Fleire stormar betyr fleire varmeperiodar. Dermed vert gjennomsnittstemperaturen varmare.
– Vinterstormane vart tidlegare sett på som eit nytt fenomen knytt til klimaendringar, men denne studien viser at det ikkje er noko nytt. Det som derimot er nytt er at stormane kjem oftare – mange gangar i løpet av vinteren. Auken i talet på stormar er med på å forklare kvifor vinterperiodane i Arktis vert varmare – og fleire.
ARKTIS: Forskarar gjer målingar av isen. Fartøyet RV Lance er fryst fast i isen i bakgrunnen.
Foto: Fred Lamo / Norsk PolarinstituttFrå minus 30 til 0 grader
Tal frå ekspedisjonen til RV Lance viser eksempel på temperaturar som auka frå minus 30 grader til nesten null grader under ein storm, i februar 2015.
– Vi trudde ikkje vi kom til å møte på så store temperaturforskjellar under ein storm, fortel forskaren.
Nokre av konsekvensane av oppvarminga i Arktis er at det vert mindre havis, smelting av isbrear og smelting av innlandsisen på Grønland. .
HOVUDFORFATTAR: Robert Graham frå Norsk Polarinstitutt fortel om forskinga i Arktis.
–Normalt vil havisen vekse og tjukne til når det er haust og vinter, men når det vert varmare vintertemperaturar, ekspanderer ikkje havisen slik som den gjorde tidlegare om hausten og vinteren. I mars 2017 var utbreiinga av havisen vinterstid rekordlåg. Dette er absolutt urovekkande, stadfestar Graham.
Det neste steget for Graham og kollegaene er å forstå kva som skaper dei sterke stormane i Polhavet.
